دکتر
حسین دلیلی، متخصص کودکان و نوزادان و پژوهشگر مرکز تحقیقات مادر، جنین،
نوزاد در گفتگو با «جامجم» دراینباره میگوید: نوزادانی که قبل از هفته
37 حاملگی متولد میشوند، توسط سازمان بهداشت جهانی نارس خوانده میشوند و
ممکن است وزن پایین هنگام تولد آنها ناشی از نارسی یا تاخیر در رشد رحمی
یا هر دوی آنها باشد. آمارها نشان میدهد در کشورهای درحالتوسعه 70 درصد از نوزادان با وزن پایین، هنگام تولد دچار تاخیر رشد رحمی بودهاند. دکتر دلیلی با بیان این که نوزادانی که دارای
تاخیر رشد رحمیاند، بیشتر از نوزادانی که رشدشان متناسب با سن حاملگی
بوده، دچار مرگومیر میشوند، میگوید: بین زایمان نارس و تاخیر رشد داخل
رحمی با وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیف، ارتباط مثبت و قوی وجود دارد و
خانوادههایی که دارای سطح اقتصادی اجتماعی پایینی هستند، سوءتغذیه،
کمخونی، بیماریهای مادر، مراقبت ناکافی قبل از زایمان، اعتیاد دارویی،
عوارض زایمانی، سابقه اختلالات تولیدمثل در مادران همچون سقط، مردهزایی و
تولد نوزاد نارس در آنها بیشتر مشهود است. وی میافزاید: حاملگیهای سنین نوجوانی، فاصله کم
میان بارداریها و خانوادههایی که سابقه زایمان بیش از 4 فرزند را دارند،
مستعد تولد نوزاد نارس هستند. وی یادآور میشود: کموزنی در رشد جنین به وزن
خواهر یا برادر، جثه مادر، استعمال دخانیات از سوی مادر و مانند آن بستگی
دارد و تعیین سهم عوامل محیطی به عنوان عوامل خارجی جنینی در مقابل نقش
عوامل ژنتیکی در ایجاد تفاوت رشد جنینی در جمعیتهای مختلف دشوار است. پروزنی نوزاد طبق بررسیهای صورت گرفته، میزان مرگومیر در
میان نوزادان زیر 4 کیلوگرم بسیار کمتر از نوزادانی است که با وزن بالاتر
از 4 کیلوگرم به دنیا میآیند. دکتر دلیلی، وزن بالاتر از 4 کیلو را برای نوزادان
تازه متولد شده، زیاد میداند و میگوید: این وزن میزان مرگومیر نوزادان
را افزایش میدهد. این متخصص کودکان و نوزادان میافزاید: معمولا
نوزادانی که بزرگجثهاند، پس از 9ماه تمام متولد میشوند و نوزادان نارس
با وزن بالا برای سن حاملگی، مرگومیر بالاتری نسبت به نوزادانی که متناسب
با سن حاملگی به دنیا میآیند، دارند. کولهباری از بیماری چاقی و دیابت مادر از عوامل مستعدکننده نوزاد درشت
و پروزن است. دکتر دلیلی درخصوص مشکلات نوزادان بزرگجثه میافزاید: بدون
در نظر گرفتن سن حاملگی، نوزادانی که دارای جثه بزرگی هستند، اغلب دچار
میزان بالای آسیبهای زایمانی میشوند.به گفته وی، این آسیبها شامل آسیب
به شبکه عصبی گردنی و عصبی، فلج دیافراگم، شکستگی ترقوه، خونمردگی ناحیه
جمجمه به دلیل فشار زایمان، خونمردگی پردههای مغزی و کبودی سر و صورت
است که تماما به دلیل فشار زایمان و بزرگجثه بودن نوزاد رخ میدهد.
اکثر
مادران باردار گمان میکنند هرچه نوزاد هنگام متولد شدن سنگینتر و چاقتر
باشد، از سلامت بیشتری برخوردار است، در حالی که تحقیقات نشان میدهد
پروزنی یا کموزنی جنین باید با سن حاملگی مادر متناسب باشد و اگر این
تناسب رعایت نشود، ممکن است عواقب زیادی همچون زایمانهای زودرس به همراه
داشته باشد و گاهی حتی سلامت نوزاد را بهخطربیندازد.
به گفته وی، نارسی و تاخیر در رشد رحمی با
افزایش ناتوانی و مرگومیر نوزادان همراه است و طی 2 دهه گذشته میزان وزن
پایین هنگام تولد، عمدتا به دلیل افزایش زایمانهای زودرس بوده است و
زنانی که زایمان اولشان نارس یا زودرس بوده است، بیشتر از سایر مادران در
معرض خطرات ناشی از زایمانهای نارس مجدد هستند.
رسیده
این میوه شیرین ، گوشتی و دارای هستههای زردرنگ فراوان است که اگر با
احتیاط مصرف نشود هستههای آن میتواند قاتل دندانهای شما باشد. این
میوه علاوه بر ویتامینهای A ، B ، C و جوهر مازو یعنی تانن دارای کلسیم و
مختصری ترشی و پکتین است که برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه میشود.
مهمترین اثر زالزالک روی قلب، تنظیم کردن حرکات نامنظم آن است و از تپش
قلب و ضربان شدید آن جلوگیری میکند. البته نوع کوهی آن قابضتر از سنجد است و از
خونریزی معده نیز جلوگیری میکند. بد نیست بدانید در شمال ایران گونههای
وحشی زالزالک به شکل خودرو در جنگلها میروید که به آن «ولیک» گویند. رنگ
زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامینA میشود و بسیار اشتها را
زیاد میکند. البته این میوه را وقتی که کاملا رسیده و رنگ انداخته مصرف
کنید تا دچار ناراحتیهای گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید. نارسی این میوه نیز فوایدی دارد و میتواند التهاب
معده و صفرا را برطرف کند. خشکشده این میوه نیز بسیار در مقاصد طبی
استفاده میشود. زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از
ویتامین C خود را از دست میدهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ
میکند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما
عوض میشود نگه داشت. البته در مقایسه، میوه تازه زالزالک اثرات نیکوتری
دارد و میتواند به ازدیاد شیر مادران شیرده و افزایش کیفیت آن بیفزاید.
یکی از مواد مفید موجود در زالزالک فلاونوییدهایی میباشند که نسبت به
رنگ میوه شدت اثرات آنتیاکسیدانی آنها تغییر میکند. میوههای قرمزرنگ
دارای اثر قوی، صورتی اثری ضعیف و زرد اثر ضعیفتری دارند. علاوه بر میوه
زالزالک از گل آن نیز برای درمان استفاده میشود. گل زالزالک برای درمان
تشنج مفید بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم میکند. لذا دمکرده آن برای
درمان بیماریهای مزمن قلب استفاده میشود. توجه: زالزالک رسیده برخلاف جثه
ریزش از مقدار قند بالایی برخوردار است. به گونهای که در 100 گرم آن 70
کالری انرژی نهفته است. لذا افراد دچار اضافه وزن و بیماران قندی باید در
مصرف آن محتاط باشند.
در اغلب کشورهای اروپایی
خصوصا آلمان برای درمان بینظمی ضربان قلب از گیاه زالزالک استفاده
میشود. همچنین زالزالک در درمان آنژین و تصلب شرایین (سفت شدن دیواره
رگها) بسیار کاربرد دارد. این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و
اسید مالیک نیز در مواقع کمخونی و سل اثر نیکویی دارد. زالزالک به دلیل
آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار قابض بوده و میتوان آن را جهت
درمان اسهالهای خونی به کار برد.